MOTİFLERLE DÖŞEMEALTI HALISI

Döşemealtı dediğimizde ilk akla Döşemealtı Halısının geldiğini hepimiz biliyoruz. Biliyoruz bilmesine de, halımızı ne kadar tanıyoruz? İşte onu bilmiyoruz.

Döşemealtı halısını diğer halılardan ayıran en büyük özelliğinin kendine has motifleri olduğunu hep yazdık çizdik. Yeri geldi anlattık. Yeri geldi okuduk. Yeri geldi dokuduk. O motiflerin her biri kayıt altına alınarak halımıza COĞRAFİ İŞARET kazandırdığımızı, halımızın artık tescilli bir halı olduğunu hep dile getirdik.

Demek ki tam anlatamamış olmalıyız ki motiflerinin Döşemealtı Halısıyla uzaktan yakından hiç bir ilgisi olmayan halıların, Döşemealtı Halısı diye tezgahlarda dokunduğunu, Şenliklerde, ziyaretlerde, sanatçılara, konuklara hediye edildiğini görüyoruz.

Unutulmaya yüz tutmuş tarihi kültürel değerimizi tanıtacağız, geliştireceğiz derken, farkına varmadan halımızı özünden uzaklaştırarak  belki de en büyük zararı veriyoruz.

Yöresiyle özdeşleşen bir ürüne Coğrafi İşaret tescili çokta kolay alınmıyor. Ürünün tüm yönleriyle belgelenerek raporlanması ve Türk Patent Enstitüsü tarafından yapılan değerlendirme sonrasında Coğrafi İşaret Tescili alınıyor.

Peki, Döşemealtı Halısıyla ilgili raporlama verileri kendiliğinden mi oluştu? Elbette ki hayır.  Döşemealtı ile özdeşleşmiş Yörük motiflerinin halılarımızda sembolleşme hikayesi, uzun uzun yapılan araştırmalar ve derlemeler sonucu ortaya çıkmış ve belgelenmiştir. Detaylı hazırlanan bir rapor sonrası da Coğrafi İşaret başvurusu yapılarak MAHREÇ İŞARETİ olarak halımızın tescili belediyemize kazandırılmıştır.

Tescili almak yetmiyor. Asıl önemli olan ürünün özünü kaybetmeden  sürdürebilirliğini sağlamaktır. Gerekli denetimlerin yapılmasıdır.

 Döşemealtı Halısı Coğrafi İşaretli ürün denetiminin kimler tarafından nasıl yapılacağı Tescil Belgesinde belirtilmiştir.

Denetimler, Döşemealtı Belediyesi koordinasyonunda Döşemealtı Belediyesi ve İlçe Halk Eğitim Merkezinden ürün hakkında bilgi sahibi kişinin katılımı ile oluşan denetim merci tarafından yapılacağı ve en az yılda birkez denetimin yapılması gerektiği hüküm altına alınmıştır.

Döşemealtı Halımızla ilgili gerekli denetimler mutlaka ve mutlaka  yapılmalıdır. Tarihi kültürel değerimizin özünü kaybetmemesi adına yapılmalıdır ve raporlanmalıdır. Gerekirse Coğrafi İşaret özelliğini taşıyan halılar, MAHREÇ İŞARETİ ile damgalanıp özellik kazandırılmalıdır.

Yazımızın başında da dediğimiz gibi halımızın en büyük özelliği kendine has motifleridir. İsterseniz Döşemealtı halımızı ortaya çıkaran bu motifleri bir kez daha hatırlatalım. Üstelik büyük harflerle hatırlatalım.

Döşemealtı Halısı orta göbek ana motifleri;

HALELLİ

TOPLU

KOCA SULU

AKREPLİ

DALLI AKREPLİ

MİHRAPLI (CAMİLİ)

Yan Su Motifleri;

Dış bordürde, TUTMAÇ SUYU denilen YILDIZLI (KOYUN GÖZÜ) BEŞ TAŞ motifi kullanılmaktadır.

Ara kalın bordürde, KOCASULU motifi veya NACAKLI motifi kullanılmaktadır.

İç bordürde ise, yine YILDIZLI (KOYUN GÖZÜ) BEŞ TAŞ motifi, DEVELİ motifi, LALELİ motifi, MERSİN YAPRAĞI motifi, GÖYNEK YANIŞI motifi ve ÖKÜZ SİDİĞİ gibi motifler kullanılmaktadır. Son yüzyılda kullanılmaya başlanan ALBAY motifi ile MOTOR İZİ motifi de kayıtlara geçmiştir.

Halımızın özünü kaybetmemesi adına, herkesin üzerine düşeni yapacağı ümidiyle, bir başka yazımızda görüşmek üzere kalın sağlıcakla…